Nog veel woningen nodig voor een inclusieve samenleving

Abrona en Zenzo in gesprek over een samenleving waarin iedereen kan meedoen.

Abrona ondersteunt volwassenen met een verstandelijke beperking in en nabij de provincie Utrecht. Bij Abrona dromen ze van een samenleving waarin ook mensen met een beperking een betekenisvol eigen leven kunnen leiden, ongeacht de zwaarte van die beperking. Ook de Vereniging Gehandicaptenorganisaties Nederland (VGN) heeft die droom. Ze hebben een plan uitgestippeld om samen met hun leden, waaronder Abrona, die droom in 2030 gerealiseerd te hebben. Om dat te bereiken is samenwerking met heel veel uiteenlopende partijen nodig. Een van de partijen waarmee Abrona al een aantal jaren samenwerkt is Zenzo. Als ontwikkelaar van maatschappelijk vastgoed doet Zenzo meer dan alleen technisch goede gebouwen wegzetten. De mens in zijn omgeving, dat is wat Zenzo triggert. Vanuit die trigger ontwikkelt en realiseert Zenzo bijzondere woon-, werk-, en leefomgevingen waarin iedereen een betekenisvol leven kan leiden en zich waardevol kan voelen. De mensen die daar het meeste baat bij hebben, zijn mensen met een beperking. Mensen zoals door Abrona worden ondersteund. Toke Piket van Abrona en Michiel Wijnen van Zenzo gingen in gesprek over de droom van Abrona, de aanpak van Zenzo en het belang van onderlinge samenwerking. Dat deden ze in het Huis van Leusden, een van de woonlocaties van Abrona.

Een eigen plek in de samenleving voor iedereen
Toke Piket, sinds september 2019 voorzitter van de Raad van Bestuur van Abrona, start het gesprek: “Heel belangrijk is voor mij de koers van VGN. Namelijk dat mensen met een beperking, en wat voor beperking dan ook, veel meer onderdeel moeten zijn van onze samenleving. Dat ze een leven net als ieder ander moeten kunnen leiden. Dat betekent leren, ontwikkelen, bewegen, vrienden maken, relaties aanknopen, zoveel mogelijk zelfstandig wonen en noem maar op. De kerntaak van Abrona is om mensen met een beperking daarbij te ondersteunen en ze zo te helpen hun eigen plek in de samenleving te vinden. Een plek waar ze net als ieder ander maximaal het leven kunnen vieren. Natuurlijk passend bij de mogelijkheden die ze individueel hebben, maar altijd met als belangrijkste doel dat ze zich gelukkig voelen. Daar geloof ik zelf heel erg in. Want als we deze mensen geluk kunnen laten ervaren hebben we ook als organisatie maatschappelijk een belangrijke betekenis. Dat is ook wat we hier in het Huis van Leusden voor onze bewoners willen bereiken.”

De toevallige ontmoeting maakt gewoon meedoen vanzelfsprekend
Michiel Wijnen, partner bij Zenzo Maatschappelijk Vastgoed, gelooft ook heel erg in het belang van een eigen plek in de samenleving voor iedereen. Michiel: “Zenzo wil actief bijdragen aan het creëren van een omgeving die gewoon meedoen vanzelfsprekend maakt. Van daaruit is het concept van de toevallige ontmoeting ontstaan. De gebouwen en gebieden die wij ontwikkelen zijn steeds zo ontworpen en ingericht dat de gebruikers elkaar op een natuurlijke manier ontmoeten. Vroeg of laat leidt dat tot verbinding tussen mensen. Verbinding die anders niet zou ontstaan. Vooral voor mensen met een beperking is dat heel belangrijk. Zij hebben meer moeite om een sociaal leven op te bouwen en voor zichzelf een plek in de samenleving te vinden waar ze zich echt gewaardeerd voelen. Ook in het Huis van Leusden hebben we de toevallige ontmoeting “ingebouwd”. Hier heeft Abrona appartementen waar cliënten met een beperking wonen. Ook zit het gemeentehuis in het gebouw en is er het Eet werkcafé. Boven de appartementen van Abrona zitten verder koopappartementen. Zo heeft het Huis van Leusden allerlei gebruikers. Er wordt gewoond en gewerkt. Bij de ontwikkeling van het gebouw hebben we goed gekeken hoe we de toevallige ontmoeting tussen al die verschillende gebruikers optimaal konden faciliteren. Daarom hebben we toen al uitdrukkelijk aan de gemeente gevraagd om op zoek te gaan naar mogelijkheden voor de mensen van Abrona om te werken en te leren. Daar is toen de afspraak uitgekomen dat de cliënten van Abrona in het Eet werkcafé aan de slag konden. In dat café komen gemeentemedewerkers voor hun pauze of om te werken. Er komen bewoners uit het Huis van Leusden. En er komen mensen van buitenaf. In die dynamiek ontstaat dan de toevallige ontmoeting. Daardoor is het Eet werkcafé niet alleen een plaats voor dagbesteding, maar ook een plaats waar tussen iedereen sociale contacten ontstaan en waar de bewoners van Abrona zich gewaardeerd voelen.”

We torsen nog een verleden mee
Toke: “We moeten dit soort initiatieven nog veel nadrukkelijker met elkaar gaan ontwikkelen. We zijn in de corona periode vooral bezig geweest met overleven. Nu alles weer normaliseert, kunnen we ons nieuwe beleid ook echt gaan uitrollen. Dan gaan we ook verder kijken naar de relaties die je in de omgeving kunt aanboren. Voor het Huis van Leusden zijn dat bijvoorbeeld de ondernemers en voorzieningen in het omliggende centrum. Hoe mooi is het als we met die partijen voor cliënten maatwerkafspraken voor dagbesteding kunnen maken. Dan vinden bewoners op loopafstand een plek waar ze een betekenisvol eigen leven kunnen leiden en zich gelukkig kunnen voelen. Hier in het Huis van Leusden zijn we op de goede weg. De uitdaging is om die weg overal in te slaan. We zetten nog te vaak mensen met dezelfde problematiek bij elkaar in een omgeving waarin je alleen die beperking vindt. Dan zonderen we mensen met een beperking af en komt er van integratie weinig terecht. We moeten er veel meer samen voor zorgen dat iedereen zijn eigen plekje kan vinden. Dat lukt alleen als we er met alle partijen de schouders onder zetten. Daarvoor moeten we niet alleen cliënten ondersteunen, maar ook de omgeving waarin ze wonen en werken. Want werken met mensen met een beperking is ook complex. Het vraagt iets van ons. Daarom werken we bij Abrona hard om ook aan de ondersteuning van de omgeving vorm te geven. We hebben daar nog genoeg te ontwikkelen. Maar heel duidelijk is al wel dat het belangrijk is om vanaf het begin van de ontwikkeling van nieuwe plannen de omgeving daarin mee te nemen. Precies zoals Zenzo dat ook doet.”

Groot tekort aan zelfstandige woonruimte voor mensen met een zorgvraag
Toke: “Abrona wil zelfstandig leven met een beperking zoveel als mogelijk is stimuleren. Wat wij daarbij van ontwikkelaars nodig hebben, is dat er heel veel zelfstandige woonruimte komt voor mensen met een zorgvraag. Wij hebben veel cliënten die zelfstandig kunnen wonen. Dat moet zo gewoon mogelijk, maar wel zo dat je goed ambulante dienstverlening kunt doen. Daar is passende en gevarieerde woningbouw voor nodig. En daaraan is een enorm tekort. Michiel: “Het samen doen is hierin cruciaal. Die samenwerking zoekt Zenzo daarom ook voortdurend op. En daarom ook is de overtuiging van Abrona zo boeiend. Want de manier waarop jullie je dromen realiseren, is ook weer inspirerend voor ons en anderen.”

Michiel Zenzo    Michiel Wijnen (partner bij Zenzo Maatschappelijk Vastgoed)     

 Toke Abrona   Toke Piket (voorzitter van de Raad van Bestuur van Abrona)