Alle inwoners moeten kunnen meedoen. Dat is de kern van Lopik Werkt!, waarmee de gemeente Lopik het goede voorbeeld volgt van buurgemeente Oudewater. Ondanks alle inspanningen om mensen aan betaald werk te helpen, blijkt toch een groep mensen buiten de boot te vallen. Zij blijven aan de kant. Met behulp van Lopik Werkt! worden deze mensen gestimuleerd en begeleid om in beweging te komen.
Lopik, en de andere Lekstroomgemeentes Houten, IJsselstein, Nieuwegein en Vianen, streven naar ‘participatie voor iedereen’. Corette Wissink, beleidsmedewerker Werk & Inkomen van de gemeente Lopik: ‘In 2015 bedachten we als Lekstroomgemeentes het plan om meer mensen blijvend in beweging te brengen. Ongeveer in diezelfde periode maakte zorgorganisatie Abrona ons attent op Oudewater Werkt! Dat vonden wij een goede tip en we hebben goed gekeken hoe ze het in Oudewater doen.’
Betaald of onbetaald
Oudewater Werkt! is een initiatief om inwoners die al lang ‘op de bank’ zitten, weer iets nuttigs te laten doen, onbetaald of betaald. ‘Betaald werk is niet voor iedereen weggelegd en overal zijn mogelijkheden voor vrijwilligerswerk,’ zegt Corette Wissink. ‘Het gaat erom dat de activiteit aansluit bij wat de betreffende inwoner kan en leuk vindt, op maat dus. Dit is nu ook de rode draad in Lopik Werkt!.’
Net dat laatste zetje
De gemeente Lopik benadert Lopik Werkt! als een experiment. Corette Wissink: ‘Het is bedoeld om van te leren. In de praktijk richten wij ons op elke inwoner met een afstand tot de arbeidsmarkt, van jong tot oud, geen of wel uitkering en onafhankelijk van een eventuele beperking.’ Sylvia Slegt, projectleider bij WIL, voegt toe: ‘Deze mensen krijgen net dat laatste zetje om mee te kunnen doen in de samenleving. Dit geeft ze meer vertrouwen in zichzelf en ze kunnen hun zaken op orde brengen. Omdat binnen WIL de gemeentes Houten, IJsselstein, Lopik, Nieuwegein en Vianen samenwerken, kunnen inwoners van al deze gemeentes meedoen aan Lopik Werkt!.’
Eigenschappen en vragen
Naast WIL hebben ook het Breed Sociaal Loket (BSL), Abrona en sociaal ondernemer Paul Ruiter van Buitenplek Más Mik Benschop zich als partners aangesloten. Regelmatig bespreken zij mogelijke deelnemers. Abrona richt zich in eerste instantie op mensen met een verstandelijke beperking. ‘Maar wij willen onze kennis en ervaring ook inzetten voor anderen, zoals mensen met een arbeidsbeperking,’ zegt persoonlijk ondersteuner Sjanie Kemp. ‘Deze mensen moéten niet meedoen, maar we gaan samen op zoek naar wat ze leuk vinden en bij ze past. De persoonlijke eigenschappen en vragen zijn bepalend. Wat heeft iemand nodig, welke activiteit past bij deze persoon, wil hij of zij individueel werken of in een groep, en hoe kunnen we dat organiseren? Vervolgens zoeken we een geschikte plek in ons netwerk, zoals op onze zorgboerderij De Haan in Benschop.’
Maatschappelijk betrokken
Ook Paul Ruiter zet zijn netwerk in: ‘Sowieso is iedereen die sociaal geactiveerd moet worden, welkom bij Más Mik. Wij helpen deelnemers om weer een dagritme te krijgen, onder de mensen te komen en zo krijgen ze weer energie. Ook als voorzitter van de afdeling IJsselstein en Lopik van Koninklijke horeca Nederland probeer ik deelnemers te koppelen aan collega-ondernemers. Gelukkig kent Lopik veel ondernemers die maatschappelijk betrokken denken en werken.’
Fouten maken mag
Terwijl de deelnemers aan het werk zijn, betaald of onbetaald, worden zij eerst zes weken lang begeleid door een team van medewerkers van Abrona. ‘We bekijken wat zij in hun mars hebben, waar hun talenten liggen en we gaan aan de slag met eventuele vragen en leerdoelen. In een prettige sfeer bouwen we aan vertrouwen, zodat ze alle ruimte krijgen om zich te ontwikkelen. Fouten maken mág, dat geeft helemaal niets,’ zegt Sjanie Kemp.
Extra handen
Lopik Werkt! biedt Abrona en Más Mik ook het voordeel van extra handen. Sjanie Kemp: ‘Deze mensen nemen eenvoudige taken van ons over. Eén van onze cliënten bijvoorbeeld is wel zelfstandig, maar moet worden geholpen met de boodschappen en het omgaan met geld. Een deelnemer vertelde dat dat ook zijn leerdoel was en stelde voor om de cliënt te helpen. Voor ons erg handig!’ Een ander voorbeeld is een man van 60, die na een zware tijd bezig was op te krabbelen. ‘Hij kreeg de tip om bij onze zorgboerderij langs te gaan. Dat werd een groot succes. Hij bloeide volledig op en heeft de moestuin prachtig opgeknapt. Die onderhoudt hij nu samen met cliënten. Het mooie is dat de deelnemers aan Lopik Werkt! niet alleen iets betekenen voor onze cliënten, maar ook iets van ze terugkrijgen. Voor het omgaan met onze cliënten moet je geen haast hebben, maar rustig blijven en kleine stapjes nemen. Dat lage tempo geeft rust en structuur.’
Ook via het netwerk van Paul Ruiter maken deelnemers zich opnieuw nuttig: ‘De één helpt bij een kinderopvang, de ander schenkt koffie bij een bedrijf, iemand helpt in een garagebedrijf met het wassen van auto’s en weer een ander doet eenvoudig werk bij een boer. Het gaat steeds om de handjes.’
Ze horen er weer bij
Corette Wissink: ‘Het mooie van Lopik Werkt! is dat mensen voor het eerst sinds lange tijd weer meedoen. Na een aanloop in 2016 en 2017 gaat Lopik Werkt! sinds begin dit jaar erg goed. Niet alleen, omdat meer deelnemers meedoen in Lopik Werkt!, maar ook omdat het bekend is bij de werkcoaches van WIL en medewerkers van het BSL. Daardoor kunnen we sneller en vaker een ‘match’ maken tussen inwoner en Lopik Werkt!. Als partners leren we van elkaar en leren we samen te werken. Goede communicatie, korte lijntjes, goede afspraken en zaken niet al te ingewikkeld maken. We denken nu na over verdere ontwikkeling en of sommige deelnemers alweer een volgende stap kunnen zetten. Bijvoorbeeld door meer uren te werken, de begeleiding af te bouwen of misschien te veranderen van werkplek.’
Sjanie Kemp voegt toe: ‘Onder de mensen zijn, betekent veel voor de deelnemers. Ze horen er weer bij en daardoor groeit hun zelfrespect. Ze knappen duidelijk op, doen er weer toe, krijgen uitdagingen en durven zich meer te uiten. Dat is een fantastisch resultaat. Het mooiste compliment kwam van een jonge vrouw. Zij zei: ‘Eerst zat ik op school alleen maar sommetjes te maken, waarna ik thuis ging gamen. Nu heb ik het gevoel dat ik weer écht leef!’
Voorbeeld
Bij deelnemers aan Lopik Werkt! wordt ook gekeken of sprake is van onder andere een verstandelijke beperking, autisme of adhd. Is dat het geval, dan is dat dus eerder niet opgemerkt. Een voorbeeld: een jongen is verbaal sterk, kan goed uit zijn woorden komen, maar loopt op zijn werkplek steeds vast. De begeleiders constateerden een licht verstandelijke beperking en toen vielen alle puzzelstukjes in elkaar. Ook al is het pijnlijk dat dat pas laat duidelijk is geworden, deze jongen heeft daardoor wel een nieuw doel gekregen.