Donorwet

Algemene informatie

Een samenvatting van deze informatie voor cliënten is hier te lezen.

Op 1 juli 2020 gaat de nieuwe donorwet in die regelt dat iedereen vanaf 18 jaar in Nederland geregistreerd wordt in het Donorregister voor orgaan- en weefseldonatie na overlijden.

In het Donorregister vul je in of je na je overlijden wel of geen organen en weefsels beschikbaar wilt stellen. Er zijn vier keuzemogelijkheden;

  1. Ja, ik geef toestemming
  2. Nee, ik geef geen toestemming
  3. Mijn partner of familie beslist
  4. Een door mij gekozen persoon beslist

Als je keuze nog niet staat geregistreerd ontvang je als inwoner van de provincie Utrecht in oktober of november 2020 een brief waarin gevraagd wordt je keuze over orgaandonatie te maken en deze vast te leggen in het Donorregister.

Doe je niets dan ontvang je na 6 weken een herinneringsbrief. Doe je daar niets mee binnen 6 weken dan krijg je een brief waarin vermeld staat dat je geregistreerd staat als een persoon die ‘geen bezwaar heeft tegen orgaandonatie’. Dit betekent dat organen na overlijden naar een patiënt kunnen gaan. De arts in het ziekenhuis bespreekt dit met de nabestaanden.

Wie kan een registratie in het Donorregister vastleggen?

De keuze tot wel of geen orgaan- en weefseldonatie is een hoogstpersoonlijke beslissing. Een beslissing die genomen wordt door de cliënt zelf (bij wilsbekwaamheid).

Als de cliënt  inzake deze beslissing wilsonbekwaam is, en hij of zij de werking van de nieuwe wet niet begrijpt, dan kan alleen de curator, mentor of een (schriftelijk) gemachtigde de keuze vastleggen in het donorregister. De vertegenwoordigers op grond van de Wet geneeskundige behandel overeenkomst (Wgbo) kunnen de cliënt niet vertegenwoordigen met betrekking tot donorregistratie (dit zijn; echtgenoot, geregistreerd partner, ouders, kind, broer, zus, grootouders, kleinkinderen).

Hoe het precies in zijn werk gaat, kun je nalezen in het onderstaande informatieblad: 
Het nieuwe donorregister – registreren en doneren bij wilsonbekwamen (pdf - 111 KB) 
(Dit informatieblad is door het ministerie van VWS ontwikkeld en is bedoeld voor familieleden en vertegenwoordigers van mensen die wilsonbekwaam zijn)

Hoe werkt donorregistratie van cliënten die wilsonbekwaam zijn?

De registratie ‘geen bezwaar’ is niet rechtsgeldig als deze is ontstaan doordat de wilsonbekwame cliënt niet heeft gereageerd op de (herhaalde) oproep om zich te registreren. De nabestaanden zullen in dat geval wel of geen toestemming geven voor orgaandonatie. Als de cliënt overlijdt gaat de arts in het ziekenhuis na of de registratie rechtsgeldig is. Dit heet de vergewisplicht van de arts.

Wat betekent de nieuwe donorwet voor Abrona?

Met betrekking tot registratie;

De cliënt wordt in een brief verzocht een keuze te maken en deze in het Donorregister vast te leggen. Deze keuze is een hoogstpersoonlijke beslissing. Daarbij speelt de familie van de cliënt een belangrijke rol.

Abrona als zorgaanbieder heeft hier geen bemoeienis mee. Vanuit goed hulpverlenerschap kan de begeleider wel helpen;

  • Door het onderwerp donorregistratie onder de aandacht te brengen van cliënten en (wettelijk) vertegenwoordigers
  • Door te verwijzen naar relevante informatiebronnen

Na overlijden;

Abrona kan vlak voor of vlak nadat de cliënt is overleden benaderd worden door de arts in het ziekenhuis. De arts zal namelijk na moeten gaan of de cliënt ten tijde van het verlenen van toestemming of de registratie ‘geen bezwaar’ wilsbekwaam was. Dit heet de vergewisplicht.

Abrona dient de arts inzage te geven in het dossier van de cliënt indien dit noodzakelijk is om de wils(on)bekwaamheid van de cliënt ten aanzien van zijn donorregistratie vast te stellen. Het gaat alleen om het gedeelte van het dossier dat noodzakelijk is voor de beoordeling van de wils(on)bekwaamheid ten aanzien van de donorregistratie.

De rol van de curator/mentor/schriftelijk gemachtigde na overlijden van de wilsonbekwame cliënt

Het mentorschap en de curatelestelling eindigen op het moment dat de cliënt overlijdt. Dat betekent dat de cliënt op het moment dat hij overlijdt geen mentor of curator meer heeft. De nieuwe donorwet kent op dit punt een technische fout omdat de nieuwe donorwet de wettelijk vertegenwoordiger een rol geeft na overlijden. Op grond van de donorwet wordt de rol van de wettelijk vertegenwoordiger overgenomen door de nabestaanden. De nabestaanden van de wilsonbekwame meerderjarige cliënt hebben een belangrijke rol bij het bevestigen of ontkennen van een geregistreerde ‘ja of ‘geen bezwaar’. De arts in het ziekenhuis zal bij hen navraag doen of de registratie klopt. Daarnaast kunnen de nabestaanden na overlijden van de cliënt wel of geen toestemming geven als de donorregistratie niet rechtsgeldig is.

De rol van de nabestaanden van een overleden cliënt

De arts in het ziekenhuis betrekt de nabestaanden nauw bij het donatieproces. De arts zal een voorgenomen orgaandonatie altijd bespreken met de nabestaanden. De arts vertelt de nabestaanden op welke manier de overledene in het Donorregister staat geregistreerd.

De nieuwe donorwet biedt de mogelijkheid voor nabestaanden om een JA registratie of ‘geen bezwaar’ ter discussie te stellen. Dat kan als de nabestaanden ervan overtuigd zijn dat de ‘ja’ of ‘geen bezwaar’ keuze niet overeenkomt met de wens van de overledene.

Wanneer de cliënt in het Donorregister staat geregistreerd als iemand die géén toestemming geeft voor orgaandonatie of de keuze aan iemand anders heeft overgelaten die bereikbaar is na het overlijden van de cliënt dan kunnen de nabestaanden deze registratie niet ter discussie stellen. De arts zal de registratie van de cliënt in het Donorregister opvolgen.

Artsen kunnen besluiten om niet over te gaan tot orgaandonatie vanwege ernstige bezwaren van de nabestaanden.

Meer informatie over orgaandonatie 

Algemene informatie:

 Specifieke informatie voor cliënten en verwanten: